رونذ رشد ادبیات کودکان در جهان

روند رشد ادبیات کودکان در جهان

روند رشد ادبیات کودکان در جهان به برداشت ها و تفسیرهایی که در هر عصر و دوره ای از ادبیات کودکان می شده بستگی مستقیم دارد. چهار مرحله مشخص در این روند دیده می شد. عصر ادبیات شفاهی که در آن دوران کودکی دوران تعریف شده و مشخص نبوده است، لذا کودکان در هر آنچه بزرگسالانشان به آن دسترسی داشته از طریق شفاهی سهیم می شده اند. لالایی ها، اسطوره ها، قصه های پریان، حکایت ها و داستان های حماسی و پهلوانی از آن جمله اند. در قرون وسطی با وجود خط و کتابت و سواد به دلیل محدودیت کلیسا، تربیت مدرسه ای در رم باستان پایه ریزی شده بود گسترش نیافت، لذا کودکان نتوانستند از اندک کتاب های موجود بهره بگیرند. قرن شانزدهم تا هجدهم با گسترش آزاداندیشگی و اهمیت یافتن دوران کودکی بتدریج کودکان در دائره ی توجه قرار گرفتند و کار گردآوری ادبیات شفاهی و مکتوب کردن آن ها برای کودکان، ادبیات کودکان را وارد دومین مرحله ی حیات خود کرد. در این دوران به دلیل گسترش صنعت چاپ، کتاب های خاص کودکان شکل گرفت که محتوای آن برگرفته از همان ادبیات شفاهی بود.

در قرن هجدهم تحت تأثیر اندشه های روسو نگرش به کودکی کاملاً تغییر یافت و کودکی دوران مستقلی شناخته شد که باید کودک را تحت تعلیم قرار داد و او را به طبیعت انسانی اش رساند. در آغاز قرن نوزدهم هانس کریستین اندرسن دانمارکی اولین کسی بود که شروع به نوشتن برای کودکان کرد و اذبیات کودکان را وارد مرحله سوم که خلق با توجه به الگوهای ادبی کهن بود، کرد. پیامد آن در قرن نوزدهم و بیستم نویسندگانی در پهنه ی جهان ظهور کردند که تمام توان خود را در خدمت خلق ادبی قرار دادند. قرن بیستم اوج شکوفایی ادبی، تنوع موضوعی و کیفیت هنری آثار مخصوص کوکان شد.

در پایان این قرن با گسترش فناوری های جدید و انقلاب الکترونیکی، ادبیات کودکان و در برابر جاذبه ها و ترفند های نور، صدا و رنگ در شرایط متزلزلی قرار گرفت. علی رغم آن کارشناسان این حوزه با پیشنهاد راهکاری های امیدوارند کتاب کودک با نوعی تجدید سازمان واقع بینانه و پذیرش این اصل که دیگر تنها رسانه نیست و خواندن در کنار دیدن و شنیدن مطرح می شود بتواند به حیات خود ادامه بدهد و رسالت خود را که ایجاد نوعی تفاهم در بین کودکان جهان است به دوش بکشد.