رده بندی کتابخانه کنگره

رده بندی کتابخانه کنگره (Library of Congress Classification)

رده بندی کتابخانه کنگره به دلیل نیاز های مجموعه کتابخانه کنگره به عنوان یک کتابخانه ملی با مجموعه ای عظیم و منحصر به فرد متولد شد. از زمان تأسیس کتابخانه کنگره در سال 1800م. تا تولد رده بندی کتابخانه کنگره رده بندی های متعددی برای سازماندهی مجموعه کتابخانه کنگره به کار برده شد اولین روشی که برای تنطیم کتاب های کتابخانه به کار گرفته شد. تنظیم بر اساس اندازه و تنظیم فرعی بر اساس شماره ثبت بود. در آن زمان مجموعه کتابخانه کنگره تنها 740 جلد کتاب داشت. در سال 1812م. برای اولین بار رده بندی موضوعی در کتابخانه مورد استفاده قرار گرفت. اساس این رده بندی نظام مورد استفاده بنجامین فرانکلین در شرکت کتابخانه فیلادلفیا بود. فرانکلین رده بندی خود را بر اساس نظام رده بندی فرانسیس بیکن و جان دالامبر ساخته بود.

در سال 1814 میلادی زمانی که ارتش انگلستان ساختمان کنگره را به آتش کشید، قسمت اعظم عمارت به همراه بخش عظیمی از مجموعه کتابخانه آن در آتش سوخت. ظرف مدت یک ماه توماس جفرسون پیشنهاد فروش مجموعه شخصی 6487 جلدی اش را به کنگره ارائه داد با خرید این مجموعه توسط کنکره بنیان یک کتابخانه بزرگ ملی پایه ریزی شد.

این مجموعه بر اساس نظامی که جفرسون خود مبنای نظام های بیکن دالامبر طراحی کرده بود رده بندی شده بود. نظام جفرسون با کمی اصلاحات تا اواخر قرن 19 در کتابخانه کنگره مورد استفاده قرار گرفت.

تصویب قانون حق مؤلف در سال 1870 میلادی سیل عطیمی از کتب، جزوات، نقشه ها، تصاویرو ... را به کتابخانه سرازیر ساخت. در سال 1890 میلادی مجموعه کتابخانه کنگره از 7000 جلد به حدود یک میلیون جلد رسید. با افزایش چشمگیر مجموعه کتابخانه مشخص شد که نظام جفرسون دیگر جوابگو نیست و جا بهد جایی کتابخانه به ساختمان جدیدش این مسئله را بیشتر آشکار کرد. اندیشه یک طرح رده بندی جدید برای کتابخانه در همان سال شکل گرفت و در سال 1900 میلادی تصمیم به توسعه آن گرفته شد.

شایان ذکر است که کتابخانه های دیگری نیز قبل از کنگره دست به تهیه رده بندی هایی برای سازماندهی مجموعه هایشان زده بودند، اما کتابخانه کنگره اولین کتابخانه ملی بود که می خواست یک رده بندی علمی برای سازماندهی مجموعه اش طراحی کند بدیهی است چنین اقدامی نیاز به سازمانی با مدیریت کارآمد و کتابدارانی مشخص و شایسته داشت که تمام این ویژگی ها با سازمان کتابخانه کنگره مطابقت می کرد.

برای طراحی رده بندی جدید جیمز سی ام هانسون و چارلز مارتل، کتابداران کتابخانه کنگره رده بندی های موجود آن زمان یعنی رده بندی دهدهی دیویی، رده بندی گسترش پذیر کاتر و طرح هال از هارتویگ را بررسی کردند. رده بندی دیویی به این دلیل که دیویی اجازه نداد در نظامش تغییراتی در جهت سازگاری با مجموعه کتابخانه کنگره ایجاد کند و نیز به  این دلیل که بنا به اتقاد مارتل" نظام دیویی نظامی بسته است و به جای این که نشانه مطابقت با رده بندی ساخته شود رده بندی برای مطابقت با نشانه ساخته شده است" مورد قبول قرار نگرفت. طرح هال نیز به علت تأثیر پذیری بیش از حد از فلسفه آلمان رد شد.

برای پذیرش طرح کاتر نیز می بایست اصلاحاتی در طرح صورت می گرفت. کاتر بسیار به این مسئله کمک کرد و از تغییر در طرحش استقبال نمود. هانسون که خود در کتابخانه دانشگاه ویسکانسین با رده بندی گسترش پذیرکاتر آشنا شده بود. در توضیحی درباره توسعه رده بندی کتابخانه کمگره نوشت به این  نکته اشاره کرد که طرح رده بندی گسترش پذیر کاتر با اصلاحات بسیار اساسی در نشانه، به عنوان راهنمای اصلی در توسعه رده بندی کتابخانه کنگره مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال قرار شده است که از یک حرف یا حداکثر دو حرف بزرگ برای نشان دادن رده های اصلی اعداد عربی با توالی عددی صحیح و نه اعشاری برای تقسیمات فرعی، فضاهای خالی برای گسترش های آینده و شماره های کاتر برای شماره های انفرادی استفاده شود.

رده Z کتابشناسی و علم کتابداری اولین رده ای بود که برای گسترش انتخاب شد. زیرا این رده کلیه آثار کتابشناختی را که برای طرح رده بندی دوباره کتابخانه مورد نیاز بود در بر می گرفت. رده مذکور در سال 1898 تهیه شد. در سال 1901 تصمیم گرفته شد که با توجه به ماهیت مجموعه کتابخانه کنگره و ویژگی های آن، برای مجموعه کتابخانه کنگره یک رده بندی کاملاً جدید طراحی شود. بنابراین، اگرچه رده بندی گسترش پذیر کاتر به عنوان مبنای توسعه رده Z در رده بندی کنگره مورد استفاده قرار گرفت. لیکن بیشتر رده های دیگر اساساً توسط کتابخانه کنگره طراحی شده است. با این وجود، تأثیر به سزای رده بندی کاتر در طرح رده بندی کتابخانه کنگره کاملاً مشهود است. انتشار فرانماهای انفرادی رده بندی در سال 1901 با انتشار رده E-F آغاز گردید و تا سال 1948 تمام فرانما ها به جز رده K تکمیل و منتشر شدند.

رده بندی کتابخانه کنگره از جنبه های چندی با دیگر رده بندی های کتابخانه ای متفاوت است. اولین ویژگی متمایز آن شمارشی بودن است. در این رده بندی، بسیاری از موضوعات در فرانماها شمارش شده اند. ویژگی دیگر، برخورداری از پشتوانه انتشاراتی است. به این معنی که این رده بندی بر اساس کتاب های موجود در مجموعه کتابخانه کنگره تهیه شده و ده ها و رده های فرعی آن منعکس کننده نقتط قوت و ضعف مجموعه این کتابخانه است. یکی دیگر از خصوصیات منحصر به فرد رده بندی کتابخانه کنگره همکاری متخصصان موضوعی در تولید رده ها و رده های فرعی و بازنگری و ویرایش این رده بندی است. متخصصین موضوعی  در تولید و اداره این فرانماها به کتابشناسی ها، رساله ها، تاریخ های جامع و طرح های رده بندی موجود مراجعه کرده اند با دامنه و محتوای اولیه رده های انفرادی و رده های فرعی آن ها را مشخص نمایند. یک ویراستار مسئول هماهنگی و نظارت بر کل طرح و هماهنگی متخصصان موضوعی است. بنابراین بر خلاف بیشتر نظام های رده بندی؛ رده بندی کتابخانه کنگره محصول یک مغز متفکر نبوده و کاری گروهی است. از این رو آن را " مجموعه ای همامنگ از رده های نخصصی" می نامند.

منبع: سارماندهی 4 بر تأکید بر کتابخانه کنگره آمریکا