کتابداری و اطلاع رسانی
این وبلاگ برای شما دوستان کتابدار و کلیه کسانی که به کتاب و کتابداری علاقمند هستند طراحی شده است.کتابداری و اطلاع رسانی
این وبلاگ برای شما دوستان کتابدار و کلیه کسانی که به کتاب و کتابداری علاقمند هستند طراحی شده است.کتابشناسی
کتاب شناسیها
اختراع صنعت چاپ در سال 1440 میلادی تحول عظیمی در جامعه بشری ایجاد کرد. از برکت این صنعت امکان چاپ کتاب در نسخ زیاد حاصل آمد و کتاب سریع تر و ارزان تر در اختیار اهل علم قرار گرفت. افزایش و توسعه انتشارات از توانایی فعلی جوامع بشری برای کنترل آنها بیشتر است و با گسترش کتابخانه ها نیاز به تهیه کتاب شناسی نیز احساس شد.
هیچ کتابخانه جدیدی نمی تواند بدون ابزارهای کتاب شناختی از قبیل کتاب شناسی ها خدمت کافی ارائه نماید. کتاب شناسی ها به استفاده از کتاب ها و دیگر مواد کمک می کنند و به این ترتیب کاربرد سودمند دانش را ارتقا می دهند. بنابراین کتاب شناسی ها اهمیت بنیادی دارد و موتد پایه در هر مجموعه مرجع را تشکیل می دهد.
تعریف: اصطلاح" کتاب شناسی" را اولین بار لوئیس جاکوب دسینت چارلز در کتابی با عنوان بیبلو گرافیا پاریزیانا به کاربرد ولی در قرن هجدهم رایج شد. این عبارت از دو کلمه یونانی" بیبلیون" و " گرافین" مشتق شده است. بیبلیون به معنی کتاب و گرافین به معنی نوشتن است. بنابراین از دیدگاه ریشه شناسی لغت کتاب شناسی به معنی نوشتن کتاب هاست. این معنای اولیه ای است که در واژنامه انگلیسی آکسفورد ارائه شده است. بنابراین کتاب شناسی در اصل به عنوان نوشتن( به مفهوم مکانیکی آن ) و استنساخ کتاب ها تعریف شد.
کتاب شناسی فهرستی سازمان یافته از منابع ردیف اول یا دیگر منابع مربوط به موضوع ها یا شخص مفروض است. کتاب شناسی عبارت است از سیاهه ای از نام و مشخصات مواد کتابی و غیر کتابی که به روش خاصی از جمله الفبای نام پدیدآور یا زمان و موضوع تنظیم شده است. کتاب شناسی می تواند جامع یا گزیده باشد و گاهی ممکن است با توضیحات ارائه شود. کتاب شناسی می تواند به عنوان بخشی از یک اثر بزرگ تر یا به عنوان اثری جداگانه منتشر شود. هدف اساسی یک کتاب شناسی کمک به استفاده کننده در تشخیص، وجود یا شناسایی یک کتاب یا هر ماده ی دیگر است که ممکن است مورد توجه شخص باشد. وظیفه اصلی کتاب شناسی ثبت پیشینه های دانش بشری است.
منبع: مرجع شناسی لاتین/ زاهذ بیگدلی
کتابخانه روستایی
کتابخانه های روستایی
ارزش خدمات فرهنگی روستاها به علت پراکندگی جمعیت روستایی و سطح سواد آن ها همواره با مشکلاتی روبرو بوده است. برای دریافت محصولات فرهنگی و اطلاعاتی از طریق نهادهای اطلاع رسانی، روستاها نیازمند کتابخانه های روستایی به عنوان نهادی آموزشی، فرهنگی و اجتماعی هستند. این کتابخانه ها نقش بارزی در بهبود شرایط زندگی روستاییان ایفا می کنند. اطلاعات بخش حیاتی و جدایی ناپذیر برای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع قلمداد می شود. نبود اطلاعات در جوامع روستایی تا حدی در ضعف توانایی بخش روستایی دخیل بوده است. اطلاعات به عنوان یک منبع تصمیم گیری در امور اقتصادی، روزمره و اجتماعی برای یک فرد روستایی اهمیت دارد.
دسترسی سریع به اطلاعات در زمینه های کشاورزی و فن آوری های جدید توسعه در امور مربوط به پزشکی و بهداشت و سایر امور فرهنگی و اجتماعی می تواند ضامن پایداری و بقای جوامع روستایی باشد. پیشرفت جوامع روستایی در قرن حاضر به این نکته اساسی بستگی دارد که آن ها برای تأمین رفاه وسعادت خود چگونه با اطلاعات بومی و علمی و غیره برخورد می کنند و چگونه به ذخیره، سازماندهی و اشاعه اطلاعات می پردازند. کتابخانه های روستایی، قطع نظر از شکل و میزان امکانات آن ها، به منزله یک نهاد اجتماعی و بخش جدایی ناپذیر سازمان اجتماعی روستا محسوب می شوند. در این راستا نقش و کارکرد اصلی این نهادها، تهیه، ذخیره، سازماندهی و اشاعه اطلاعات بومی، منطقه ای، ملب وبین المللی بر اساس خواست و نیاز های واقعی روستاییان است.
به طور کلی دو وطیفه اصلی را می توان برای کتابخانه نام برد: یکی آموزش و دیگری سرگرمی. یک فرد آموزش دیده ی روستایی قادر است بیاموزد که چگونه آموزش ببیند و نیز چگونه یادگیری را به طور پیوسته و از طریق آموزش مادام العمر دنبال کند. کتابخانه های روستایی با به وجود آوردن فرصت های آموزشی بر مبنای نیازها و ایجاد فرصت های اجتماعی و فرهنگی، می توانند نقش و وظیفه ی اصلی خود را در ارتقای این نقش ارزشمند جامعه به منصه ی ظهور برسانند. این مهم از طریق تجهیز و آماده سازی یک نهاد به نام کتابخانه روستایی به عنوان نهادهای اجتماعی که دارای هدف اجتماعی است صورت می گیرد، تا روستاییان را به افرادی آگاه، جستجوگر و مشارکت جو در فرآیندهای توسعه ملی مبدل کند.
تا سال 1379، حدود 1800 باب کتابخانه روستایی در کل کشور وجود داشته است. تعداد کتابخانه های روستایی بعد انقلاب با فرازونشیب های بسیاری مواجه بوده است. در صورتی که سیر تشکیل و گسترش کتابخانه های روستایی را از سال 1339 تا 1379 مورد مطالعه قرار دهیم؛ می بینیم که برای مثال در سال های 58 و 59، 70 و76 این روند سیر صعودی داشته و در بعضی از سال های دیگر کند بوده است.
با نظری به پراکندگی کتابخانه های روستایی در مناطق مختلف کشور، استضعاف بیشتر استان های محروم از لحاظ دسترسی به منابع کتابخانه ها مشهودتر می شود. این در حالی است که این استان ها با توجه به فقر فرهنگی خود از یک نظر مربوط به عدم دسترسی به نهادهای اطلاع رسانی است، نیاز بیشتری به جذب امکانات اطلاع رسانی دارند. برای خدمات اطلاعاتی در این مناطق ویژه روستاهای پراکنده، استفاده از نوعی کتابخانه سیار که شعبه ای از یک کتابخانه عمومی یا منطقه ای باشد و کارمندان آن نیز از همان کتابخانه تأمین شوند، و همچنین کتابخانه های پستی مطلوبتر است.
یکی از مشکلات مناطق کشور تنوع آب و هوایی می باشد. لذا برخی مناطق روستایی، منطقی ترین راه استفتده از کتابخانه های سیار روستایی به جای کتابخانه های ثابت است. لازم است این مناطق را کارشناسان به دفت مشخص کنند و کتابخانه های سیار تحت نظارت و سرپرستی کتابخانه های ثابت عمومی استانی به وجود می آیند.
کتابخانه های سیار به ویژه درمناطقی که عشایر زندگی می کنند، برای ارائه خدمات اطلاعاتی متناسب با شرایط آنان، ضروری است. در مورد عشایر، توجه به ویژگی های اجتماعی اقتصادی و مسیرهای کوچ آن ها باید برنامه ریزی های اطلاع رسانی مد نظر باشد.
منبع: جغرافیای شهری و روستاشناسی
کتاب یار مهربان کودکان ماست!!
کتاب یار مهربان این را به کودکان خود هم بیاموزیم!!!
واقعاْ منظره جالبی است کودکان خود را در حال مطالعه دیدن!!!
پایگاه اینترنتی کتاب
کتابخانه های تجاری
بزرگ ترین کتاب فروشی online
نشر کتابدار
انجمن کتابداری و اطلاع رسانی
مورگان کافمن ( ناشر تخصصی در زمینه علوم رایانه)
الزویر
اسلیب ( انجمن کتابخانه تخصصی انگلستان)
ابسکو
سوئتز ( مجلات)
مشخصات کتابشناختی منابع
فهرست درون خطی کتابخانه کنگره
فهرست جهانی
فهرست مشترک ادواری های موجود در ایالات متحده امریکا و کانادا
اینیس (خدمات بین المللی اطلاع رسانی هسته ای)
اگریس ( سیستم های اطلاع رسانی کشاورزی)
دسترسی جهانی به انتشارات ( UPA)
http://www.ifla.org/vilz/uap.htm
کتابخانه ملی بریتانیا
http://www.bl.uklservices/documents/dse.html
tell: 0044 1937 546060
fax: 0044 1937 546333
کتابخانه ملی استرالیا
http://www.nla.gov.au/dss/libraries_os.html
tel: 0061 6262 1269
fax: 0061 6273 2719
کب ( دفتر کشاورزی کشورهای مشترک المنابع)
tel: 0044 872747
fax: 0044 1491829465
یو ام آی
tel: 0044 1883 744123
fax: 0044 1883 744024
رده بندی کتابخانه کنگره
رده بندی کتابخانه کنگره (Library of Congress Classification)
رده بندی کتابخانه کنگره به دلیل نیاز های مجموعه کتابخانه کنگره به عنوان یک کتابخانه ملی با مجموعه ای عظیم و منحصر به فرد متولد شد. از زمان تأسیس کتابخانه کنگره در سال 1800م. تا تولد رده بندی کتابخانه کنگره رده بندی های متعددی برای سازماندهی مجموعه کتابخانه کنگره به کار برده شد اولین روشی که برای تنطیم کتاب های کتابخانه به کار گرفته شد. تنظیم بر اساس اندازه و تنظیم فرعی بر اساس شماره ثبت بود. در آن زمان مجموعه کتابخانه کنگره تنها 740 جلد کتاب داشت. در سال 1812م. برای اولین بار رده بندی موضوعی در کتابخانه مورد استفاده قرار گرفت. اساس این رده بندی نظام مورد استفاده بنجامین فرانکلین در شرکت کتابخانه فیلادلفیا بود. فرانکلین رده بندی خود را بر اساس نظام رده بندی فرانسیس بیکن و جان دالامبر ساخته بود.
در سال 1814 میلادی زمانی که ارتش انگلستان ساختمان کنگره را به آتش کشید، قسمت اعظم عمارت به همراه بخش عظیمی از مجموعه کتابخانه آن در آتش سوخت. ظرف مدت یک ماه توماس جفرسون پیشنهاد فروش مجموعه شخصی 6487 جلدی اش را به کنگره ارائه داد با خرید این مجموعه توسط کنکره بنیان یک کتابخانه بزرگ ملی پایه ریزی شد.
این مجموعه بر اساس نظامی که جفرسون خود مبنای نظام های بیکن دالامبر طراحی کرده بود رده بندی شده بود. نظام جفرسون با کمی اصلاحات تا اواخر قرن 19 در کتابخانه کنگره مورد استفاده قرار گرفت.
تصویب قانون حق مؤلف در سال 1870 میلادی سیل عطیمی از کتب، جزوات، نقشه ها، تصاویرو ... را به کتابخانه سرازیر ساخت. در سال 1890 میلادی مجموعه کتابخانه کنگره از 7000 جلد به حدود یک میلیون جلد رسید. با افزایش چشمگیر مجموعه کتابخانه مشخص شد که نظام جفرسون دیگر جوابگو نیست و جا بهد جایی کتابخانه به ساختمان جدیدش این مسئله را بیشتر آشکار کرد. اندیشه یک طرح رده بندی جدید برای کتابخانه در همان سال شکل گرفت و در سال 1900 میلادی تصمیم به توسعه آن گرفته شد.
شایان ذکر است که کتابخانه های دیگری نیز قبل از کنگره دست به تهیه رده بندی هایی برای سازماندهی مجموعه هایشان زده بودند، اما کتابخانه کنگره اولین کتابخانه ملی بود که می خواست یک رده بندی علمی برای سازماندهی مجموعه اش طراحی کند بدیهی است چنین اقدامی نیاز به سازمانی با مدیریت کارآمد و کتابدارانی مشخص و شایسته داشت که تمام این ویژگی ها با سازمان کتابخانه کنگره مطابقت می کرد.
برای طراحی رده بندی جدید جیمز سی ام هانسون و چارلز مارتل، کتابداران کتابخانه کنگره رده بندی های موجود آن زمان یعنی رده بندی دهدهی دیویی، رده بندی گسترش پذیر کاتر و طرح هال از هارتویگ را بررسی کردند. رده بندی دیویی به این دلیل که دیویی اجازه نداد در نظامش تغییراتی در جهت سازگاری با مجموعه کتابخانه کنگره ایجاد کند و نیز به این دلیل که بنا به اتقاد مارتل" نظام دیویی نظامی بسته است و به جای این که نشانه مطابقت با رده بندی ساخته شود رده بندی برای مطابقت با نشانه ساخته شده است" مورد قبول قرار نگرفت. طرح هال نیز به علت تأثیر پذیری بیش از حد از فلسفه آلمان رد شد.
برای پذیرش طرح کاتر نیز می بایست اصلاحاتی در طرح صورت می گرفت. کاتر بسیار به این مسئله کمک کرد و از تغییر در طرحش استقبال نمود. هانسون که خود در کتابخانه دانشگاه ویسکانسین با رده بندی گسترش پذیرکاتر آشنا شده بود. در توضیحی درباره توسعه رده بندی کتابخانه کمگره نوشت به این نکته اشاره کرد که طرح رده بندی گسترش پذیر کاتر با اصلاحات بسیار اساسی در نشانه، به عنوان راهنمای اصلی در توسعه رده بندی کتابخانه کنگره مورد استفاده قرار گرفته است. برای مثال قرار شده است که از یک حرف یا حداکثر دو حرف بزرگ برای نشان دادن رده های اصلی اعداد عربی با توالی عددی صحیح و نه اعشاری برای تقسیمات فرعی، فضاهای خالی برای گسترش های آینده و شماره های کاتر برای شماره های انفرادی استفاده شود.
رده Z کتابشناسی و علم کتابداری اولین رده ای بود که برای گسترش انتخاب شد. زیرا این رده کلیه آثار کتابشناختی را که برای طرح رده بندی دوباره کتابخانه مورد نیاز بود در بر می گرفت. رده مذکور در سال 1898 تهیه شد. در سال 1901 تصمیم گرفته شد که با توجه به ماهیت مجموعه کتابخانه کنگره و ویژگی های آن، برای مجموعه کتابخانه کنگره یک رده بندی کاملاً جدید طراحی شود. بنابراین، اگرچه رده بندی گسترش پذیر کاتر به عنوان مبنای توسعه رده Z در رده بندی کنگره مورد استفاده قرار گرفت. لیکن بیشتر رده های دیگر اساساً توسط کتابخانه کنگره طراحی شده است. با این وجود، تأثیر به سزای رده بندی کاتر در طرح رده بندی کتابخانه کنگره کاملاً مشهود است. انتشار فرانماهای انفرادی رده بندی در سال 1901 با انتشار رده E-F آغاز گردید و تا سال 1948 تمام فرانما ها به جز رده K تکمیل و منتشر شدند.
رده بندی کتابخانه کنگره از جنبه های چندی با دیگر رده بندی های کتابخانه ای متفاوت است. اولین ویژگی متمایز آن شمارشی بودن است. در این رده بندی، بسیاری از موضوعات در فرانماها شمارش شده اند. ویژگی دیگر، برخورداری از پشتوانه انتشاراتی است. به این معنی که این رده بندی بر اساس کتاب های موجود در مجموعه کتابخانه کنگره تهیه شده و ده ها و رده های فرعی آن منعکس کننده نقتط قوت و ضعف مجموعه این کتابخانه است. یکی دیگر از خصوصیات منحصر به فرد رده بندی کتابخانه کنگره همکاری متخصصان موضوعی در تولید رده ها و رده های فرعی و بازنگری و ویرایش این رده بندی است. متخصصین موضوعی در تولید و اداره این فرانماها به کتابشناسی ها، رساله ها، تاریخ های جامع و طرح های رده بندی موجود مراجعه کرده اند با دامنه و محتوای اولیه رده های انفرادی و رده های فرعی آن ها را مشخص نمایند. یک ویراستار مسئول هماهنگی و نظارت بر کل طرح و هماهنگی متخصصان موضوعی است. بنابراین بر خلاف بیشتر نظام های رده بندی؛ رده بندی کتابخانه کنگره محصول یک مغز متفکر نبوده و کاری گروهی است. از این رو آن را " مجموعه ای همامنگ از رده های نخصصی" می نامند.
منبع: سارماندهی 4 بر تأکید بر کتابخانه کنگره آمریکا