رده بندی کتابشناختی

رده بندی کتابشناختی (Bibliographic Classification)

رده بندی کتابشناختی طرح رده بندی مبسوطی است که توسط هنری اولین بلینس، کتابدار مشهور آمریکایی، طراحی شد و اولین بار در سال 1903 توسط او در دانشگاه نیویورک به کار گرفته شد. وی بیش از سی سال از عمر خود را صرف مطالعه عمیق رده بندی های کتابخانه ای زمان خود و توسعه رده بندی کتابشناختی کرد. براوان نتایج مطالعاتش را در دو کتاب به نام های سازماندهی دانش و علوم و سازماندهی دانش در کتابخانه ها منتشر نمود. آن چه در این کتاب آمده نشان دخنده دیدگاه او نسبت به رده بندی های کتابخانه ای است. تمرکز اصلی این دو کتاب بر مطالعه طرح های رده بندی فلسفس، نشانه های رده بندی به عنوان رده بندی به عنوان زیر بنایی رده بندی و ایرادات و امکانات رده بندی های موجود است.

آن چه رده بندی کتابشناختی را از سایر رده بندی های موجود متمایز می کند و پیشرفتی نسبت به سایر رده بندی ها به شمار می رود.معرفی مفهوم" ترتیب سودمند" موضوعات و " اجماع نظر آموزشی و علمی" در مورد قرار گرفتن موضاعات بود بر اساس این نظر، رده بندی در هر حوزه موضوعی می بایست منعکس کننده اجماع نظر متخصصان موضوعی در آن حوزه باشد و بتوان هر موضوع را با میزان مفید و یکسان در دو یا بیش از دو مکان مختلف قرار داد. با توجه با این ایده، بر خلاف رده بندی های گذشته که یک ترتیب ثابت ذهنی را برای موضوعات به کار می بردند. بلیس روش  عینی را برای ثابت کردن ترتیب موضوعات ابداع کرد. در این رابطه وی مفهوم خاص تر شدن تدریجی موضوعات را مطرح کرد که کاملاٌ مطایق با نظریات رده بندی حدید است. تلاش ها و مطالعات بلیس راهگشای ظهور نظریات رده بندی جدید به شمار می رود.

بلیس زمان و انرژی زیادی را صرف مطالعه و بررسی رده بندی های زمان خود کرد وبه همین دلیل انتشار رده بندی های او تا اواخر عمرش به تعویق افتاد. انتشار رده بندی کتابشناختی سیزده سال، از سال 1940 تا سال 1953، به طول انجامید. قبل از انتشار کامل رده بندی کتابشناختی، گسترشی از فهرست ان در سال 1935، در یک جلد با عنوان " نظام رده بندی کتابشناختی" انتشار یافت.

اگرچه رده بندی بلیس در آمریکا چندان مورد استقبال قرار نگرفت. لیکن در بریتانیا توجه بیشتری به آن شد. در سال 1967، انجمن کتابخانه های مدارس خلاصه ای از رده بندی بلیس را منتشر کرد. هم چنین، انجمن رده بندی بلیس در ایتالیا تأسیس شده است که مسئولیت نگهداری و روز آمد سازی رده بندی به عهده این سازمان است. ویرایش دوم رده بندی بلیس با ویراستاری جی. ام میلز و وی. بورکتون از سال 1977 در جلدهای جداگانه آغاز شده است. ولی در حال حاضر همه ی طرح های او منتشر نشده است.